“Digitaliseren is niet het doel, maar het middel”

De komst van de stoommachine leidde in de achttiende eeuw de industriële revolutie in. Machines namen het werk van mensen over. Gaan computers nu hetzelfde doen? In de financiële wereld slaat de automatisering al flink toe en de technologische ontwikkelingen gaan alsmaar verder. Wat betekent dit voor organisaties en financials? Frank Bakker, directeur van Markus Verbeek Praehep, en Sirous Kavehercy, eigenaar Tripylon Media en kerndocent marketing en communicatie bij NCOI en Markus Verbeek Praehep, delen hun visie.

De digitalisering laat de financiële sector niet onberoerd. Hoe spelen organisaties en financials daaropin? En spelen ze er eigenlijk wel op in? Dat wil nog weleens wisselen. Als directeur van Markus Verbeek Praehep komt Frank Bakker bij veel accountantskantoren over de vloer. Het ene kantoor blijkt meer met de tijd mee te gaan dan het andere. "Sommige organisaties zijn al heel ver", stelt hij. "Die experimenteren zelfs al met blockchain. Andere organisaties hebben nog altijd papieren archieven. Uit een recent rapport van de NBA blijkt dat de financial de gevolgen van de technologische ontwikkelingen onderschat. Dat klopt."

Behoudend en risicomijdend karakter

Volgens Bakker heeft de terughoudendheid te maken met het doorgaans behoudende en risicomijdende karakter van de financial. Daar sluit Sirous Kavehercy zich bij aan: "Het ligt ook aan het management. Daar heerst vaak angst. Ze denken: als ik straks die of die tool gebruik, verlies ik mijn baan. Maar zo hoeft het niet te zijn."

Er zullen zeker banen verdwijnen, daar valt niet aan te ontkomen, maar er liggen ook nieuwe kansen. Organisaties worden meer datagedreven en dat brengt verschuivingen met zich mee. Ze moeten intern meer gaan samenwerken. Frank Bakker: "De schotten tussen afdelingen verdwijnen. Daar waar vroeger de boekhouder zijn kunstje deed en de ICT'er dat van hem, groeien vakgebieden naar elkaar toe. De financial dient onmiskenbaar te beschikken over een stevige dosis ICT-kennis. Hij zal bijvoorbeeld op de hoogte moeten zijn van de nieuwste technieken om data beschikbaar te maken en om te vormen tot informatie waarmee het management uit de voeten kan. De Financial Controller zal meer een informatiemanager worden. En de Business Controller moet naar de cijfers kijken, maar daar niet blind op varen. Hij moet vooral het verhaal achter de cijfers kennen. Dat blijft enorm belangrijk. Je zult altijd mensen moeten hebben die weten wat onder de motorkap gebeurt."

De juiste basiskennis

Kennis opdoen, daarmee moeten de financials aan de slag om de kansen die digitale transformatie biedt beter te benutten. Sirous: "Er komt een verschuiving in de activiteiten van de financials. Zij worden businesspartners, gaan vaker met interne stakeholders communiceren en spelen een belangrijker rol in strategische besluitvorming. Financials moeten zich de komende twee jaar verdiepen in de ontwikkelingen die zich nu voordoen en zorgen dat ze over de juiste basiskennis beschikken. Daarna kunnen ze zich specialiseren. Communiceren en adviseren zijn nu heel belangrijk. Dat zijn skills die ze zich eigen moeten maken. Als docent merk ik dat studenten uit de financiële wereld toe zijn aan nieuwe inzichten. Maar toch zijn er ook financials die liever achter de computer blijven zitten en dat is helemaal oké. De nieuwe applicaties hebben softwarebeheerders nodig die inhoudelijke kennis van zaken hebben. Maar hoe dan ook moeten financials zich klaarmaken voor de toekomst en niet stil blijven zitten."

IT-poot en financial dinner

Als prominent opleider van financials kent Markus Verbeek Praehep de markt als geen ander. We haken in op de nieuwe ontwikkelingen en passen ons portfolio daarop aan. Bakker: "We hebben nu een IT-poot, houden jaarlijks een financial dinner met actuele workshops en werken als het gaat om het aanleren van communicatie- en adviesvaardigheden nauw samen met onze businesspartners."

Er zijn altijd mensen nodig

Maar gaan computers nu werkelijk alles beheersen? Sirous: "Men denkt nu vaak dat artificial intelligence al onze problemen gaat oplossen. Maar computers kunnen nooit de mens overnemen. Er zijn altijd mensen nodig die de big data kunnen interpreteren en verklaren, die met elkaar kunnen communiceren en de goede vragen kunnen stellen. Kijk bijvoorbeeld naar de ondergang van Hyves. Hyves was groter dan Facebook, maar opereerde vooral in Nederland. TMG nam Hyves over, met name vanwege de 10 miljoen geregistreerde gebruikers, maar binnen een paar jaar verdween Hyves van de markt. Hyvesgebruikers waren al voor de overname bezig met een overstap naar de grote internationale concurrent Facebook. Maar wie heeft TMG geadviseerd? Het was een verkeerd advies, omdat de adviseurs alleen naar de cijfers hadden gekeken en niet naar de markttrends en ontwikkelingen in die tijd."

Wisselwerking

"Digitaliseren is niet het doel, maar het middel", stelt Sirous. "Intelligente computers kunnen een klein deel van het denkwerk van mensen overnemen, maar niet alles. En mensen kunnen ook niet alles. Met de nieuwe software kunnen we bepaalde werkzaamheden efficiënter en effectiever uitvoeren. Het gaat om de wisselwerking."