Reportage – Bijna eeuw oude boeken terug bij Markus Verbeek Praehep: ‘Leuk als iets een goede bestemming krijgt’

Gepensioneerd accountant Jaap Maan (75) uit Voorschoten heeft op 7 februari studieboeken van zo’n 100 jaar oud overhandigd aan opleider Markus Verbeek Praehep in Hilversum. MVP verzorgde de opleiding waar de boeken voor de studie SPD voor bedoeld waren. De eigenaar van de boeken is de in 1979 overleden oom van Maan, die eveneens Jaap Maan heette. “Ik heb drie tassen vol; zo’n 33 boeken in totaal”, aldus Maan. Bijna een eeuw geleden studeerde zijn oom af en 92 jaar later staat zijn neef bij ons op de stoep met het historische papierwerk.

Na de reis vanuit Voorschoten en het dragen van de zware tassen - met hulp van onder anderen MVP-directeur Frank Bakker - is Jaap Maan aangekomen op de plek van bestemming. “Het is een hartelijk ontvangst en het is leuk om hier te zijn”, zegt Maan over de manier waarop hij is verwelkomd. Tijdens de koffie en de taart gaat het gesprek vol enthousiasme al snel over de opleidingen, de boeken en natuurlijk de oorspronkelijke eigenaar daarvan. “Mijn oom Jaap is geboren in 1909 en werd 70 jaar oud. Hij volgde van 1921 tot 1925 de Handelsavondschool in Den Haag. Daarna deed hij de studie SPD, ik denk bij Praehep, wat toen Examenopleiding Hugas, Elgersma en Potgieser heette. In het najaar van 1932 behaalde hij zijn diploma op 23-jarige leeftijd.” 

Grondlegger Potgieser ‘kleurrijk figuur’

Jaap Maan heeft zelf ook in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw de opleidingen voor SPD, MO Boekhouden en tot accountant bij MVP gevolgd, al was het toen wel anders. Zo kreeg hij nog les van Pieter Jan Potgieser, één van de grondleggers van Praehep, dat later samen met Hogeschool Markus Verbeek het huidige MVP vormde. Potgieser overleed in 1988. “Hij was een kleurrijk figuur. Vroeger woonde ik bij mijn ouders in Den Haag, om de hoek bij de locatie waar er les werd gegeven en dat was gewoon in de huiskamer. Daar stond hij dan met zijn karakteristieke sigaar een beetje te mompelen in zo’n herenhuis. Hij reed ook in een hele grote Amerikaanse auto.” 

‘Boekhouden is niet veranderd’

Dan worden de tassen voorzichtig uitgepakt. Er zijn boeken overhandigd met titels als Boekhouden door Bouwhof, Lagerwerf en Krediet uit 1932, Volledige uitwerkingen Handelsrekenen van Bouwhof en Lagerwerff uit 1933 en Bedrijfshuishoudkunde door Dr. O. Bakker uit 1942 en boeken van Maan zelf die hij gebruikte tijdens zijn studie in de 60’er en 70’er jaren. Hoewel de oudste boeken dateren uit de tijd dat Jaaps oom al was afgestudeerd, zijn deze waarschijnlijk aangeschaft om de kennis van het vak bij te houden. Als gepensioneerd accountant heeft Jaap Maan natuurlijk wel kijk op de inhoud van de boeken van zijn oom. “Kijk, boekhouden en handelsrekenen, dat verandert niet, dat is gewoon hetzelfde. Het systeem is hetzelfde. Maar tegenwoordig boekhoud je met de computer met behulp van allerlei programma's en zo. Nou, vroeger was het allemaal met de hand geschreven. Dat kun je je toch niet voorstellen?” MVP-directeur Frank Bakker merkt over de boeken op: “Sommige van deze kaften herken ik van toen ik zelf studeerde, maar dat geldt waarschijnlijk niet voor de boeken uit 1932, haha.” 

‘Zonde om weg te gooien’

Maan kwam op het idee om de boeken aan Markus Verbeek Praehep te schenken toen hij thuis de boel aan het opruimen was. “Ik hou niet zo erg van het weggooien van spullen, dat vind ik namelijk zonde en ik hou ook van geschiedenis. Daarom heb ik alles bewaard. Ik heb ook van alles van mijn familie zoals diploma’s en zo. Dan denk ik: als ik er niet meer ben, dan gooien mijn kinderen waarschijnlijk alles zo bij het oud papier. Ik kom nu ook op een leeftijd dat ik alles nog eens wil doorkijken en toen las ik weer de prospectus uit 1967 van Praehep en dat was voor mij de trigger om er iets mee te gaan doen. Toen dacht ik: laat ik eens kijken of er bij MVP nog belangstelling voor is. Nou, dat was er dus.” Frank Bakker: “De vraag van Jaap is toen via mail bij onze marketingmanager binnengekomen. Hij vroeg of we dat leuk vonden. En dat vinden we dus hartstikke leuk. Ik ben zelf ook al 20 jaar bij de organisatie betrokken, dan is het hartstikke mooi om te zien dat het wereldje toch kleiner is dan het lijkt.”

‘Honderdduizenden die het wel leuk gaan vinden’

Aan het einde van het bezoek laat de MVP-directeur nog even zijn afdeling zien aan Jaap Maan. Frank Bakker: “We hebben hier nog geen mooie tentoonstelling staan, we hebben weleens wat, maar niet in deze mate. Dus ik ga sowieso kijken of we er een mooie vitrinekast van kunnen maken hier op de afdeling en dat gaan we delen op diverse kanalen. Er zijn in bijna 128 jaar honderdduizenden mensen die bij Markus Verbeek of bij Praehep hebben gestudeerd en iedereen in dat wereldje vindt het ook leuk om te zien. De dochters van Potgieser hebben een stichting rond het werk van hun vader en helpen ons nog steeds bij de diploma-uitreikingen en de financiering daarvan en die vinden het ook leuk om hun vader in een aantal zaken terug te zien.” Jaap Maan tot besluit: “Ik ben er heel erg tevreden mee en ik ben blij dat er nog belangstelling is. Mijn vrouw en ik vinden het altijd leuk als iets een goede bestemming krijgt. ‘Weggooien kan altijd nog’, zeggen we dan. Dus ik was heel erg verrast. Daarom kwam ik met plezier hier naartoe. Ik denk ook niet dat ik de boeken zal missen want die hebben natuurlijk ook 40 jaar in een hutkoffer gezeten. En daar hebben we nooit wat mee gedaan.” Met een voldaan gevoel keert de gepensioneerde accountant weer huiswaarts.